آموزش زبان ++C.

[Y.P.Y]

عملگرها
به علائمی که عملیاتی را بر روی داده ها انجام می دهند عملگر(Operator) می گویند. و داده هایی که بر رویشان عملیات انجام می شود را عملوند(Operand) می گویند.
مثال: X + 10
در این مثال X و 10 عملوند، و + عملگر می باشد.

عملگرها در C/C++ به چهار دسته اصلی تقسیم می شوند که عبارتند از:
1- عملگرهای محاسباتی
2- عملگرهای مقایسه
3- عملگرهای منطقی
4- عملگرهای بیتی
و عملگرهای جایگزینی/ترکیبی، جداسازی، آدرس و...

عملگرهای محاسباتی
این دسته از عملگرها، عملیات محاسباتی(ریاضیات) بر روی یک یا چند عملوند(یا داده) انجام می دهند. که عبارتند از: + - * / % ++ --
مثال جمع: X + Y یا Y+ یا X + Y + Z و...
مثال تفریق: X - Y یا X- یا X - Y - Z و...
مثال ضرب: X * Y یا X * Y * Z و...
مثال تقسیم: X / Y یا X / Y / Z و...
مثال باقیمانده(قدرمطلق): X % Y یا X % Y % Z و...
مثال افزایشی: X++ یا ++X
مثال کاهشی: X-- یا --X
ممکن است در بعضی از عملیات(عبارات) از چندین عملگر و عملوند استفاده شود، اینجاست که تقدم عملگرها برای انجام عملیات به میان می آید(از بالاترین تقدم تا پایین ترین تقدم):
++ و --
* و / و %
+ و -

عملگرهای مقایسه
همانطور که از نامش پیداست جهت مقایسه یک یا چند عملوند(داده) مورد استفاده قرار می گیرد. که عبارتند از: > < >= => == =!
مثال بزرگتر: X > Y
مثال کوچکتر: X < Y
مثال بزرگتر یا مساوی: X >= Y
مثال کوچکتر یا مساوی: X <= Y
مثال متساوی: X == Y توجه: متساوی با مساوی متفاوت می باشد.
تقدم عملگرهای مقایسه به این ترتیب می باشند(از بالاترین تقدم تا پایین ترین تقدم):
> و < و >= و =>
== و =!

عملگرهای منطقی
این عملگرها بر روی یک یا دو عبارت منطقی(بله یا خیر/درست یا نادرست...) کار می کنند. هر عبارت منطقی دارای 2 بعد می باشد. بعد نادرست که با مقدار 0 و بعد درست که با مقدار غیر 0 مشخص می شود. و عبارتند از: || && ! که به لاتین می شوند OR منطقی، AND منطقی، NOT منطقی.
مثال یا: X || Y یا X || Y || Z و...
مثال و: X && Y یا X && Y && Z و...
مثال نقیض: X!
تقدم عملگرهای منطقی به این ترتیب می باشند(از بالاترین تقدم تا پایین ترین تقدم):
!
&&
||

عملگرهای بیتی(Bitwise)
حوزه عملیات این عملگرها بر روی بیت ها می باشد(بیشترین کاربرد را در کار با سخت افزار دارد). این عملگرها با انواع داده ها(Data types) کاری ندارند و فقط برای مقدار دهی، تست، جایگزینی/انتقال(Shift) بیت ها استفاده می شوند. که عبارتند از: & | ^ ~ >> << که به لاتین می شوند AND بیتی، OR بیتی، XOR بیتی، NOT بیتی، شیفت به چپ، شیفت به راست.
تقدم عملگرهای بیتی به این ترتیب می باشند(از بالاترین تقدم تا پایین ترین تقدم):
~
>> و <<
&
^
|

دیگر عملگرها
عملگرهای جایگزینی/ترکیبی/انتساب: از ترکیب عملگرهای محاسباتی و علامت = تشکیل می شوند و پایین ترین تقدم را دارند. که عبارتند از: =+ =- =* =/ =%
مثال انتساب جمع: X+= Y که معادل X= X + Y می باشد.
مثال انتساب تفریق: X-= Y که معادل X= X - Y می باشد.
مثال انتساب ضرب: X*= Y که معادل X= X * Y می باشد.
مثال انتساب تقسیم: X/= Y که معادل X= X / Y می باشد.
مثال انتساب باقیمانده(قدرمطلق): X%= Y که معادل X= X % Y می باشد.

عملگرهای آدرس: برای دسترسی به آدرس داده ها در حافظه استفاده می شود. که عبارتند از: & *
مثال &: ;X= &Y که آدرس Y در متغیر X قرار می گیرد.
مثال *: ;X= 10* که 10 در آدرس X قرار می گیرد.
مثال *: ;Z= *X که داده های آدرس X در متغیر Z قرار می گیرد.

عملگر جداسازی: از این نوع عملگرها برای جداسازی/تقدم دهی به عبارات استفاده می شود. که عبارتند از: ( ) , معادل لاتین پرانتز و کاما.
توجه: همیشه در عبارات مرکب(چند عملگر و عملوند) ابتدا عبارات داخل پرانتز بررسی و اعمال می شوند و بعد بقیه عبارات.
مثال ) و (: X = 5 + 10 / (30 + 15) % (10 + (5 + 40)) + 85
مثال ,: X= (Y + 5, Y % 25) + 50

تقدم کلی عملگرها:
( )
~ ! ++ --
* % /
<< >>
< > =< =>
== !=
&
^
|
&&
||
= =+ =- =* =/ =%